Stop met beweren. Begin met bewijzen.

Als gaat gaat over assessments en talentontwikkeling wordt er veel geroepen over kwaliteit, betrouwbaarheid en “werken volgens de COTAN-normen”. Maar vandaag de dag beslissen data, algoritmes en AI steeds vaker over wie wordt aangenomen, gepromoveerd of ontwikkeld, dan is die bewering niet meer genoeg.

Organisaties willen zekerheid, geen slogans. Steeds vaker wordt daarom niet gevraagd of een test aan de COTAN-normen voldoet, maar of deze daadwerkelijk door de COTAN is beoordeeld. En dat verschil is essentieel voor de kwaliteit van beslissingen, de geloofwaardigheid van HR én het vertrouwen van kandidaten.

De nieuwe standaard voor kwaliteit

De tijd dat een aanbieder kon volstaan met “onze vragenlijsten zijn ontwikkeld volgens de COTAN-normen” is voorbij. Organisaties, overheden en toezichthouders stellen hogere eisen aan kwaliteit, transparantie en toetsbaarheid. AI en data dringen steeds dieper door in HR-processen.  Onafhankelijke toetsing is geen formaliteit meer, het is een voorwaarde.

Beoordelen is iets anders dan beweren

Er is een wereld van verschil tussen “werken volgens COTAN-normen” en een test die daadwerkelijk door de COTAN is beoordeeld. De Commissie Testaangelegenheden Nederland (COTAN), onderdeel van het NIP, beoordeelt psychologische instrumenten op zeven harde criteria: van testconstructie en normering tot betrouwbaarheid en validiteit. Een test die “volgens COTAN-normen is ontworpen”zegt: wij denken dat het klopt. Een COTAN-gecertificeerde test zegt: onafhankelijke experts hebben bevestigd dat het klopt. En dát verschil bepaalt de geloofwaardigheid van je assessmentproces.

Organisaties worden scherper

Steeds meer organisaties vragen expliciet naar COTAN-gecertificeerde instrumenten. Niet omdat het modieus is, maar omdat het noodzakelijk is.

1. Verantwoording
   HR-beslissingen raken mensen direct. Betrouwbaarheid is geen bijzaak.
2. Geloofwaardigheid
   Kandidaten, OR’s en toezichthouders verwachten transparantie.
3. Kwaliteit
   In een markt vol digitale “snelle oplossingen” scheidt COTAN-certificering het kaf van het koren.

 AI legt de lat hoger, niet lager‍

De opkomst van AI-gedreven assessments maakt onafhankelijke toetsing urgenter dan ooit. De AI-verordening (AI Act), die in 2025 gefaseerd in werking treedt, beschouwt HR-toepassingen als hoog risico. Dat betekent dat organisaties:

• moeten aantonen dat hun tools eerlijk, uitlegbaar enniet-discriminerend zijn;
• AI-geletterdheid verplicht moeten worden ontwikkeld bij HR-professionals;
• dat gebrekkige onderbouwing kan leiden tot juridische en reputatieschade.

Wie werkt met niet getoetste of zelfverklaard “wetenschappelijke” tests, speelt met vuur.

Geen bewijs = geen vertrouwen

Bij Ixly vinden we dat je als organisatie alleen kunt vertrouwen op wat aantoonbaar betrouwbaar is. Gebruik daar om uitsluitend instrumenten die door de COTAN zijn beoordeeld of waarvan de kwaliteit onafhankelijk is vastgesteld op alle COTAN-criteria. Als AI beslissingen versnelt, is juist de wetenschappelijke verankering van assessments de echte innovatie. Zonder die basis verandert snelheid in risico.

Toekomstgericht HR kiest voor kwaliteit

Toekomstbestendig assessmentbeleid draait om drie pijlers: kwaliteit, transparantie en kennis. Organisaties die daarop sturen, bouwen niet alleen aan eerlijkere beslissingen, maar ook aan duurzaam vertrouwen bij kandidaten, klanten én medewerkers. Laat je niet verblinden door AI-hype of marketingtaal. Vraag bewijs en eis toetsing. Maak kwaliteit meetbaar. Assessmentbeleid hoort thuis in governance, niet in de grijze zone van goed vertrouwen.

COTAN is geen keurmerk, het is een kompas

Een COTAN-beoordeling is geen stempel voor de etalage, maar een richtingaanwijzer voor verantwoord meten. Als technologie onze keuzes steeds meer beïnvloedt, wordt dat kompas onmisbaar. Niet om terug te grijpen naar oude zekerheden, maar om met verstand vooruit te bewegen. Conclusie: Alleen onderbouwde meting is eerlijke meting. COTAN-beoordeling is geen luxe, het is de basis van professioneel HR-beleid. Het biedt houvast in de snel veranderende wereld van werk waarin technologie steeds vaker over mensen oordeelt. Wie inzet op onderbouwde, transparante en onafhankelijk getoetste instrumenten, bouwt aan vertrouwen bij kandidaten, organisaties én de maatschappij. En dát is precies waar de toekomst van HR over gaat.